4. Nieuw: privacy

Heey Pieter, wat leuk jij ook op Hyves. Dacht dat het van Defensie niet mocht hahaha.
Hyvesvriend van generaal-majoor Pieter Cobelens, hoofd Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst

==

Na de aandacht voor de profielen van politici en artiesten bereikt de Hyves-hype halverwege 2007 de normale sterveling. Want met drie miljoen Nederlandse profielen groeit de kans dat een persoon in het nieuws Hyver is. Opeens krijgt nieuws een gezicht.

‘Een gezellig familiekiekje, rechtstreeks van Hyves. Nog net genomen voor het familiedrama dat gisteren plaatsvond. Want gisteren vermoordde de 29-jarige niet alleen zijn vrouw, maar ook zijn dochtertje. Zelfs de familiepup is neergestoken,’ schrijft GeenStijl op 8 september.

Waar op straat slechts enkelen zich om een plaats des onheils scharen, loopt op Hyves het halve land te hoop. De volksjury heeft geen rechter nodig voor het bepalen van misdaad en straf. ‘MOORDENAAR,’ schreeuwt Kees op het profiel van een verdachte. ‘Ophangen op het dorpsplein!’ krabbelt Arjen. Daders en slachtoffers leefden vroeger in gescheiden werelden, maar zijn nu slechts een klik weg.

Een paar klikken verder staan de krabbels van de dader en het slachtoffer zelf van vlak voor het drama. Het is een surrealistische ervaring om die te lezen. Alsof je teruggaat in de tijd en als een onzichtbare getuige naar het vrolijke gezin kijkt.

==

dinsdag, 20:29

Ha Schatje,

==

Hebben wij daar toch bijna een huussie gekocht?

Spannende tijden, maar wel errrrrug leuk :-)

Enne de keuken... Laat die maar aan mij over :-D mag jij de wc beneden doen :-D.

==

Hvj Liefs

==

Kort nadat kranten en blogs de namen linken aan hun Hyves-profielen klikken vijf mensen op ‘dit is niet ok’ en moeten wij een beslissing nemen: worden de profielen weer zichtbaar, laten we ze op ‘niet-ok’ of verwijderen we ze? Er is nauwelijks tijd voor overleg. ANP belt, De Telegraaf mailt. Iedereen wil nu een antwoord.

Het incident staat niet op zich. Steeds vaker haasten kranten zich om foto’s van daders en slachtoffers van Hyves te plukken. Blogs als GeenStijl linken direct door naar hun profielen. Na een aantal incidenten stellen we een standaardbeleid op. Bij slachtoffers beslist de familie, soms vindt die het prettig om de Hyve als condoleanceregister te laten staan. Een virtuele lynchpartij vindt echter niemand prettig, dus profielen van vermeende daders maken we zelf onzichtbaar, nog vóór de persoon zelf of zijn familie heeft teruggemaild.

Hyves-profielen komen niet alleen bij misdrijven in de publiciteit. Als in juli een soldaat in Afghanistan overlijdt, plaatst De Telegraaf zonder toestemming zijn Hyves-foto op de voorpagina. Dat mag niet, maar na publicatie is er weinig aan te doen. In de haast voor de primeur gaat het soms goed mis. Zo ziet R. Tates zichzelf de voorpagina van het Algemeen Dagblad sieren na de aanslag op Beatrix op Koninginnedag door zijn naamgenoot. ‘Karst Richard Tates, de aanslagpleger op het koningshuis, op een foto van drie à vier jaar geleden.’

Een krabbel of Hyves-foto kan ook zelf een nieuwsitem zijn. De krabbel waarin de dochter van André Rouvoet, minister van het gezin, juf Joke een kutwijf noemt, zorgt bijvoorbeeld voor een rel. En de verzorger van gehandicapten die op Hyves zijn werk vergelijkt met werken in een dierentuin wordt geschorst. En als Nicolette van Dam je zoent op je nieuwe profielfoto, staat je Hyve op Nu.nl. Dat is een snellere route naar bekendheid dan gehandicapten verzorgen, en mogelijk prettiger.

==

Naar aanleiding van dit soort gebeurtenissen introduceren we een mooie nieuwe feature: privacy. Met één klik kun je nu krabbels of je hele Hyve afschermen. Volledige openheid is leuk voor een studentensite, maar het werkt niet op een site voor het hele land.

Veel critici gaat het echter niet ver genoeg. Het doet er niet toe dat Hyves voldoet aan alle richtlijnen van het College Bescherming Persoonsgegevens, nog voor die zijn opgesteld. Sommigen zouden Hyves het liefst helemaal afschaffen. Of dat hele internet. Ze hebben grofweg twee kritiekpunten.

‘Je hele hebben en houden staat op Hyves,’ is hun eerste bezwaar. Dat is begrijpelijk, want het lijkt inderdaad alsof je op Hyves alles kunt zien. Je ziet immers niet wat je niet ziet. Wij zien wel wat je niet ziet. Dat is heel veel. Meer dan 90 procent van de adressen, mobieletelefoonnummers en e-mailadressen is afgeschermd, en de meerderheid van de foto’s staat in privéalbums. Maar dat zie je niet.

Een tweede hardnekkig misverstand is dat sociale netwerken een alternatief zijn voor afspreken of bellen. Om dat te ontkrachten doen we onder drieduizend Hyvers onderzoek met Marjolijn Antheunis, promovendus aan de Universiteit van Amsterdam. De publicatie van haar bevindingen eind 2007 toont aan wat actieve Hyvers al weten. De belangrijkste reden voor Hyves-gebruik is contact met oude vrienden en bekenden, niet nieuwe vrienden of een relatie, zoals soms wordt gedacht. Een andere bevinding is dat hoe meer mensen hyven, hoe meer offline contact ze hebben met hun vrienden. En hoe meer vrienden op Hyves, hoe hoger de kwaliteit van hun sociale leven. Online en offline. Het zijn correlaties, hyven is niet per se de oorzaak. Maar het schaadt in elk geval niet.

Een maand eerder promoveerde Alexander Schouten, ook aan de UvA, met een ander onderzoek. Hij onderzocht de gevolgen van online communicatie voor de sociale ontwikkeling van jongeren. Schouten ontdekte dat jongeren zichzelf op profielsites leren presenteren. De sites helpen bij de vorming van hun identiteit. Netwerken geeft jongeren zelfvertrouwen, al geldt dat niet voor iedereen. ‘Een praktische aanbeveling is dat voorlichting over online communicatie zich niet alleen op jongeren moet richten maar vooral ook op ouders. Online communicatie is niet inherent slecht, en heeft ook geen uniforme effecten op jongeren. Online communicatie lijkt zelfs veel voordelen te hebben,’ schrijft Schouten in zijn proefschrift.

==

Alles omtrent Hyves en privacy is nieuws in 2007. Daarbij is de nuance niet altijd even makkelijk te vinden. DIENDERS ONLINE VAAK VATBAAR VOOR CHANTAGE kopt De Telegraaf. Want agentes blijken op vakantie bikini’s te dragen, blijkt uit een analyse van de Hyves van alle agenten.

Sommige Hyvers spelen op de onrust in door valse geruchten te verspreiden. Zo circuleren er miljoenen privéberichten over een documentaire waarin mensen op Hyves kinderen uitzoeken om te laten ontvoeren. ‘Please stuur door!!!’ De documentaire blijkt niet te bestaan.

Ook bedrijven voeden de angst, vaak in de hoop op gratis pr. Zo waarschuwt FBTO dat inbrekers ook hyven. GeenStijl meldt fijntjes dat de verantwoordelijke pr-manager vergeet dat zijn eigen NAW-gegevens ook te achterhalen zijn, dat op Twitter staat dat hij net weer leuke gadgets heeft gekocht, en op zaterdagochtend van huis is wegens sportactiviteiten.

Defensie wijst soldaten terecht op de mogelijke gevolgen van Hyves. Groot is dan ook de hilariteit als De Telegraaf de Hyve van de chef van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst ontdekt. De generaal-majoor hyvet met open vizier, tot verbazing van zijn eigen vrienden. Zijn Hyve is toegankelijk voor iedereen, inclusief krabbels. ‘Heey Pieter, wat leuk jij ook op Hyves. Dacht dat het van Defensie niet mocht hahaha.’

Uit een mail van de moeder van een soldaat in Afghanistan blijkt dat Hyves voor soldaten ook handig kan zijn.

==

Toen hij weer in Nederland was en in het ziekenhuis lag, hadden hij en zijn collega’s die achterbleven in Afghanistan veel contact met elkaar via Hyves. Ik weet zeker dat de jongens daar heel veel steun aan hebben gehad. Ik wil je bedanken dat wij als ouders, als we ze hadden gemist op MSN, konden zien dat ze toch op Hyves waren geweest en we weer wat geruster waren.

==

Al dat delen en contact onderhouden tussen mensen, dat kan zo niet langer. Iemand moet ingrijpen. In 2009 roept de overheid in tv-spotjes het volk op om minder te delen. Alleen de Polygoon-stem ontbreekt. ‘Let op! Wat je op internet zet, is vaak openbaar. Dus hou jezelf goed in de gaten.’ In het filmpje van de online campagne jaagt de crimineel Stanislav op Hyves op persoonlijke informatie. Op het eind springt de Rus met zijn kornuiten in de auto. ‘Let’s go!’ Op het scherm prijkt de foto de foto van zijn slachtoffer. Jouw foto.

Het filmpje is knap gemaakt en direct een hit. Nog zonder reclame wordt het acht miljoen keer bekeken. In Nederland. Als ik in een telefoongesprek met een van de betrokken ambtenaren het nut van een campagne voor minder delen betwijfel, bewijst hij direct mijn ongelijk. Juichend citeert hij mij op Twitter uit de context over het succes van het filmpje. Tien minuten later belt het ANP. Elf minuten later bel ik de ambtenaar.

‘O, kan iedereen mijn tweets zien? En ik heb maar dertig volgers,’ verontschuldigt hij zich verbaasd.

De campagne is weinig effectief. Niemand schermt meer informatie af. Dat komt deels doordat campagnes om minder te delen zich richten op de negatieve incidenten en de voordelen negeren die miljoenen mensen dagelijks ervaren. Delen gaat hand in hand met een beter contact met vrienden en kennissen. Niet voor niets wijzen psychologen op het verband tussen hechte sociale banden en geluk. In plaats van te strijden tegen delen, zou de overheid moeten zorgen dat vreemden persoonlijke informatie niet kunnen misbruiken. De overheid zou sneller en harder moeten optreden tegen spam. Kinderen moeten voorgelicht worden dat ze online niet met vreemden moeten praten, net als op straat. En de overheid zou Stanislav gewoon moeten vangen en opsluiten. Daar betalen we belasting voor. Niet om ons bang te maken.

Campagnes tegen delen zijn bovendien een achterhoedegevecht. Steeds meer leven wordt gedigitaliseerd, opgeslagen en gedeeld. Want dat vinden we leuk en onze vrienden ook. Als je iets niet wilt delen, kun je het beter niet digitaliseren, ook niet alleen voor jezelf en je vrienden. Informatie wil vrij zijn. Naaktfoto’s zijn net parkietjes. Op een dag staat het kooitje open en zie ze dan maar eens te vangen. Je kunt er natuurlijk voor kiezen om helemaal geen lid te worden. Maar privacy heeft een prijs. Je mist steeds meer van de communicatie tussen je vrienden en je bent minder verbonden met je omgeving.

Intussen schrijdt de technologie voort. Er zijn nu al brillen die alles filmen wat je ziet en het live doorsturen naar internet. Ideaal voor je vrienden. Waarom op vrijdagavond een film kijken als je live je vrienden kunt volgen in de kroeg?

Gezichtsherkenningssoftware wordt steeds beter en goedkoper. Google vindt dat ook leuk, en kocht alvast een van de pioniers op het gebied van gezichtsherkenning. Nog even en iedereen draagt brillen van het model RoboCop: naast elk gezicht zie je leeftijd, interesses en aantal vrienden. Vreemdgaan was nog nooit zo spannend. Al zit je aan de andere kant van de wereld, als je ergens in de achtergrond op een foto staat, komt het online en verschijnen jullie namen ernaast. En als al die beelden doorzoekbaar worden, kan Google Maps worden omgebouwd in de tijdmachine van professor Barabas. Noem je tijd en plaats en Google zegt je wat er gebeurde.

Dat moet verboden worden? Ik hoop voor je dat het lukt. Internet doet niet echt aan grenzen en zoekt vrolijk het land met de minste weerstand van de wet. De EU, zeg je? Er is toch een commissie voor sociale netwerken? Klopt. Hyves schreef mee aan de Safer Social Networking Principles, die werden gecoördineerd door de Europese Commissie. Opstellen, publicatie en controle duurde twee jaar. Toen was het speelveld alweer drastisch anders en bovendien was het verdrag verwaterd door de inspraak van tientallen partijen. Gelukkig leidt Neelie Kroes daar nu de digitale agenda.

De huidige privacypaniek is slechts een overgangsfase. En overgangsfases zijn altijd pijnlijk. Een beetje komt uit, een beetje blijft geheim. Echt interessant wordt het als alles bekend is. Gaan we dan ons gedrag of onze mores aanpassen? Blijven we dronken worden? Liggen agentes straks aangekleed op het strand? Wat zegt Rianne Rouvoet tegen juf Joke? Heeft de generaal-majoor nog werk? En de inlichtingendienst? Bijten mannen nog honden? Wordt Stanislav miljardair? Wordt het leven een klooster of een carnaval? Met of zonder maskers?

==